Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ
Ερωτήσεις και απαντήσεις
Υπάρχουν άφθονες μαρτυρίες για την εξαιρετική ικανότητα του Γκουρτζίεφ να επωφελείται από όλες τις ερωτήσεις για να αποδώσει ό, τι δεν μπορεί να ειπωθεί με λόγια, να αφοπλίσει το συνομιλητή του, να του κλείσει όλες τις διεξόδους προς τα κατεστημένα πρότυπα σκέψης και, τέλος, να δημιουργήσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την άμεση μεταβίβαση μιας γνώσης του είναι. Στο βιβλίο του "Αποσπάσματα μιας άγνωστης διδασκαλίας" ο Ουσπένσκι παραθέτει πολύ πιστά το χαρακτήρα αυτής της «μαιευτικής μεθόδου». Έναν ακόμη πιο άμεσο απόηχο της βρίσκουμε στη συλλογή "Ο Γκουρτζίεφ μιλά στους μαθητές του". Οι συνομιλίες που ακολουθούν είναι ανέκδοτες, με εξαίρεση αυτήν που παραθέτει ο C.S. Nott, ο οποίος την παρακολούθησε αυτοπροσώπως κατά τη διάρκεια μιας παραμονής του στο Πριερέ το 1926 (το κείμενο έχει ήδη δημοσιευθεί στα αγγλικά). Με τον επόμενο διάλογο από την τελευταία περίοδο της διδασκαλίας του, κατά τη δεκαετία του 1940, φθάνει ως εμάς η φωνή ενός ανθρώπου που δεν επικαλείται πλέον μόνο τις "ιδέες", αλλά συμμερίζεται την ανθρώπινη κατάσταση του συνομιλητή του. Τα λόγια αυτά, που μερικές φορές διατηρήθηκαν χάρις στις σημειώσεις που επέτρεψε ο Γκουρτζίεφ, αναπαράγονται εδώ όσο το δυνατόν πιστότερα. Πα να αποφύγει κάθε παρεξήγηση και κάθε βιαστική ερμηνεία, ο αναγνώστης πρέπει να έχει κατά νου ότι η γλώσσα που χρησιμοποιούν ο Γκουρτζίεφ και οι μαθητές του είναι μία γλώσσα ειδική γι' αυτή τη διδασκαλία, καθώς και ότι ορισμένες λέξεις αποτελούν φορείς ενός πολύ ιδιαίτερου νοήματος και βιώματος.
ΦΟΝΤΕΝΕΜΠΛΩ, ΛΕ ΠΡΙΕΡΕ, 1926.
Απαντώντας σε μια ερώτηση για τη δεύτερη τροφή, τον αέρα, ο Γκουρτζίεφ είπε:
Υπάρχουν δυο μέρη στον αέρα- το ένα εξελίσσεται και το άλλο ενελίσσεται. Μόνο το ενελισσόμενο μέρος μπορεί να ζωογονήσει το "Εγώ". Προς το παρόν, το ενελισσόμενο μέρος εξυπηρετεί μόνο τους γενικούς συμπαντικούς σκοπούς. Μόνο όταν γεννηθεί μέσα σας μια συνειδητή επιθυμία, θα μπορέσετε να αφομοιώσετε το ευεργετικό μέρος του αέρα που προέρχεται από την πρωταρχική πηγή.
Για να μπορέσετε να αφομοιώσετε το ενελισσόμενο μέρος του αέρα, θα πρέπει να συνειδητοποιήσετε την πραγματική σας σημασία, καθώς και τη σημασία των άλλων γύρω σας. Είσαι θνητός και μια μέρα θα πεθάνεις. Αυτός στον οποίο πέφτει η προσοχή σου είναι ο πλησίον σου* και αυτός θα πεθάνει. Και οι δύο είστε ανυπόστατοι. Προς το παρόν όλο σου το βάσανο είναι "ματαιοπονία"" προέρχεται από αισθήματα οργής, ζήλιας και μνησικακίας για τους άλλους. Αν αποκτήσεις δεδομένα για να συνειδητοποιήσεις κάθε στιγμή ότι ο θάνατος σου και ο θάνατος τους είναι αναπόφευκτος, θα γεννηθεί μέσα σου ένα συναίσθημα λύπησης για τους άλλους και θα γίνεις δίκαιος απέναντι τους, αφού οι εκδηλώσεις τους που σε δυσαρεστούν συμβαίνουν γιατί εσύ ή κάποιος άλλος τους πάτησε τον κάλο ή επειδή οι κάλοι σου είναι ευαίσθητοι. Προς το παρόν δεν μπορείς να το δεις. Προσπάθησε να βάλεις τον εαυτό σου στη θέση των άλλων έχουν την ίδια σημασία με σένα* βασανίζονται όσο και συ και, όπως και συ, θα πεθάνουν. Μόνο αν πάντοτε προσπαθείς να νιώθεις τη σημασία σου και τη δική του, μέχρι να σου γίνει συνήθεια, όποτε η προσοχή σου πέφτει σε κάποιον άλλο, μόνο τότε θα μπορέσεις να αφομοιώσεις το ευεργετικό μέρος του αέρα και να αποκτήσεις ένα πραγματικό «Εγώ». Κάθε άνθρωπος έχει επιθυμίες και ορέξεις που του είναι αγαπητές και που θα χάσει όταν πεθάνει.
Συνειδητοποιώντας τη σημασία του άλλου, όποτε η προσοχή σου πέφτει πάνω του, ότι θα πεθάνει, θα γεννηθούν μέσα σου λύπηση και συμπόνια και τελικά θα τον αγαπήσεις. Επίσης, αν το κάνεις συνεχώς, η πραγματική πίστη, η συνειδητή πίστη, θα γεννηθεί σε ορισμένα μέρη σου, θα απλωθεί σε άλλα μέρη και θα αποκτήσεις τη δυνατότητα να γνωρίσεις την πραγματική ευτυχία, επειδή από αυτήν την πίστη γεννιέται η αντικειμενική ελπίδα- ελπίδα για μια αφετηρία συνέχισης.
Αποσπάσματα από τις αναμνήσεις του C. S. Nott: "Οι διδασκαλίες του Γκουρτζίεφ - Το ημερολόγιο ενός μαθητή", Routledge, Kegan and Paul Ltd., London, 1961.
ΠΑΡΙΣΙ, ΟΔΟΣ DES COLONELS RENARD ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1943
Κύριος Γκουρτζίεφ. Επίτροπε , θέλεις να γράψεις κάτι; Ε. Τα γράφω όλα' όσα μπορώ να καταλάβω.
κ. Γκ. Λοιπόν, αν θέλεις να γράψεις κάτι για εξάσκηση, κάνε μια ερώτηση και κατάγραψε την.
Ε. Δεν έχω καμιά ερώτηση να κάνω σήμερα.
κ. Γκ. Ακόμα και έτσι, κάνε την για πρακτική, για να ασκηθείς.
Ε. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζω αυτή τη στιγμή είναι της εργασίας μου μέσα στην ημέρα. Δεν φτάνω ποτέ να εργαστώ και να εκπληρώσω την προσπάθεια που διάλεξα για μένα. Όταν είμαι μόνος μου μπορώ να εργαστώ, αλλά είπατε κάποτε ότι αυτό ακόμη και μια αγελάδα θα μπορούσε να το κάνει.
κ. Γκ. Δεν είπα αγελάδα, είπα γάιδαρος. Η αγελάδα είναι ένα παράσιτο, δεν κάνει άλλο από γάλα. Ο γάιδαρος εργάζεται! Λοιπόν;
Ε. Έχω διαλέξει προσπάθειες σε σχέση με ορισμένα πρόσωπα, ώστε όταν είμαι μπροστά τους να μπορώ να θυμηθώ τον εαυτό μου. Πιάνω τον εαυτό μου συνεχώς να κάνει λάθος, αλλά τελικά μπορώ να το κάνω. Όμως με εκείνον που έχω διαλέξει στο γραφείο μου δεν φτάνω να αναθυμηθώ ότι είναι σημαντικό για μένα να αλλάξω τη σχέση μου μαζί του, ότι χάρις σε αυτόν μπορώ να εργαστώ. Βέβαια τιμωρώ τον εαυτό μου, αλλά όχι και πολύ αυστηρά. Πάντως δεν καταφέρνω να νιώσω ότι είναι σημαντικό για μένα. Τώρα τελευταία, κάτι έχει γίνει • κατάλαβα κάτι καινούργιο, αλλά δεν κατάφερα να το εφαρμόσω.
κ. Γκ. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα φτάσεις πουθενά. Σε συμβουλεύω να το συνδέσεις με μία συνήθεια. Για παράδειγμα, το κάπνισμα. Άρχισε να αυθυποβάλλεσαι. Αύριο το πρωί, εάν θυμηθείς τον εαυτό σου, σου αξίζει να καπνίσεις. Εάν δεν τον θυμηθείς, δεν θα καπνίσεις. Μπορείς να καπνίζεις μόνον όταν το αξίζεις, μόνον όταν θυμάσαι τον εαυτό σου. Μέχρι σήμερα δεν έχεις κάνει ποτέ σου πρόγραμμα. Να το κάνεις με τιμιότητα, να το κάνεις καθήκον σου και να το τιμήσεις. Εάν το θυμηθείς, καπνίζεις• αν όχι, δεν καπνίζεις. Μπορείς να το κάνεις;
Ε. Ασφαλώς.
κ. Γκ. Μέχρι το επόμενο ραντεβού δεν καπνίζεις. Αν ξεχάσεις και πάλι, δεν καπνίζεις και μέχρι το άλλο ραντεβού, και ούτω καθεξής. Ανάμεσα, θα πρέπει να σκέφτεσαι ότι το μέλλον σου εξαρτάται από αυτό' εάν "θυμάσαι τον εαυτό σου" θα μπορέσεις να αλλάξεις το μέλλον σου. Είναι μεγάλο πράγμα, είναι μεγάλη απόφαση να υπηρετήσεις αυτό το σκοπό. Καπνίζεις, άρα είναι μια θυσία για σένα! Αλλιώς πρέπει να διαλέξουμε κάτι άλλο. Πρέπει να είναι θυσία. Μπορείς να καπνίζεις μέχρι να τον συναντήσεις. Πότε αρχίζεις τη μέρα σου; Στις δέκα;
Ε. Γύρω στις επτά με επτάμιση.
κ. Γκ. Πότε τον βλέπεις;
Ε. Γύρω στις εννιάμιση.
κ. Γκ. Τότε μπορείς να καπνίζεις μέχρι τις εννιάμιση, μέχρι το ραντεβού σας. Μετά από αυτή τη στιγμή, όταν θα τον έχεις δει, αν έχεις ξεχάσει, θα σταματήσεις το κάπνισμα όλη τη μέρα. Το ίδιο και την επομένη. Δεν μπορώ να βρω τίποτε άλλο για σένα. Είναι απλό. Κι όμως εκτιμώ ότι είναι τρομερά δύσκολο να εκπληρωθεί.
Βλέπω ότι είναι σοβαρό θέμα για σένα. Κι εγώ σου απαντώ σοβαρά. Μια φορά, δυο φορές θα το ξεχάσεις• το ίδιο μου κάνει αν το ξεχάσεις. Αλλά, μεταξύ άλλων, θα καταλάβεις πολλά πράγματα. Θα υποχρεωθείς να αναλογιστείς ότι είναι το σώμα σου που θέλει να καπνίσει. Όλα προέρχονται από εκεί, εκεί βρίσκονται όλες οι αιτίες. Είσαι ολόκληρος μέσα στο σώμα σου. Δεν έχεις πραγματικό Εγώ. Το κέντρο βάρους σου είναι μέσα στο σώμα σου. Όταν είσαι εδώ, νομίζεις ότι έχεις ένα "εγώ". Όταν κάθεσαι, όταν έχεις καλοφάει, τότε λες ότι έχεις ένα "εγώ", αλλά όταν βγεις από εδώ αυτό αλλάζει, είσαι σαν ένα ζώο.
Αυτή η άσκηση θα αρχίσει να σου δείχνει γιατί πρέπει να ζούμε με ένα πραγματικό Εγώ, με μία αληθινή ατομικότητα. Δεν γνωρίζεις τι είναι το Εγώ. Ούτε γεύση του δεν έχεις. Μιλάς γι' αυτό, φιλοσοφείς, αλλά δεν γνωρίζεις τι είναι. Εδώ μέσα, μιλάς γι' αυτό και πιστεύεις όλα όσα λέγονται, αλλά όταν επιστρέφεις στη ζωή, όλα εξαφανίζονται. Το κέντρο βάρους σου είναι στο σώμα σου. Ξαναπέφτεις στο συνηθισμένο σου κέντρο βάρους. Χρησιμοποίησε αυτή την προσπάθεια για να καταλάβεις τι είναι αληθινή εργασία.
Αυτά που πρότεινα γι' αυτόν είναι το ίδιο αναγκαία και για τους άλλους. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, βέβαια, και κάτι άλλο εκτός από το κάπνισμα. Χρειάζεται μια πραγματική θυσία.
Δεν ήθελες, λοιπόν, να κάνεις μια ερώτηση, αλλά όμως είχες κάποια ερώτηση. Γιατί δεν την έκανες;
Ε. Η ερώτηση μου είναι πολύ προσωπική" δεν θα ενδιέφερε όλους τους άλλους.
Λ. Θα ήθελα να μιλήσω για ό,τι αφύπνισε μέσα μου η ανάγνωση που μόλις
ακούσαμε, καθώς και γι' αυτό που ειπώθηκε για τους δραματουργούς, που κοιτάζουν πάντοτε τους άλλους και δεν βλέπουν ποτέ τον εαυτό τους. Νομίζω ότι άλλοτε έβλεπα κάποιες φορές τον εαυτό μου, αλλά εδώ και κάμποσο καιρό δεν κατορθώνω πια να με βλέπω. Κι εγώ επίσης βλέπω τα ελαττώματα των άλλων, αν και θα ήθελα να βλέπω τα δικά μου. Θα ήθελα να με βλέπω όπως είμαι. Άλλοτε μπορούσα να θυμούμαι τον εαυτό μου. Τώρα δεν μπορώ πια.
κ. Γκ. Η απάντηση στην προηγούμενη ερώτηση ανταποκρίνεται και στο δικό σου πρόβλημα;
Λ. Ναι.
κ. Γκ. Λοιπόν, κάνε το ίδιο. Εάν δεν καπνίζεις, διάλεξε κάτι άλλο, αλλά πάλεψε με αυτόν τον τρόπο. Προσπάθησε! Θα είναι μια καλή δοκιμασία για σένα. Κάνε το ίδιο: πάλεψε με τον εαυτό σου. Για παράδειγμα, σύνδεσε το με το βραδινό φαγητό. Κανόνισε ένα καθήκον ενθύμησης. Εάν θυμηθείς τον εαυτό σου, τρως. Εάν ξεχάσεις να εκπληρώσεις το καθήκον σου, τιμώρησε τον εαυτό σου. Να μη φας. Την επομένη μπορείς να πάρεις πρωινό, η δοκιμασία αφορά μόνο το δείπνο. Αλλά το βράδυ, εάν δεν έχεις θυμηθεί τον εαυτό σου, δεν θα δειπνήσεις και δεν θα τρως για βράδυ όσο διάστημα δεν θα θυμάσαι τον εαυτό σου. Τότε θα καταλάβεις κάποια καινούργια πράγματα για τον εαυτό σου. Θα μπορέσεις να αντιληφθείς νέα είδη "σκυλιών" μέσα σου. Εδώ μέσα τα αποδέχεσαι όλα, είσαι πρόθυμη να κάνεις τα πάντα, αλλά στη ζωή δεν κάνεις τίποτε. Όμως στη ζωή είναι που πρέπει να κάνουμε κάτι. Μέχρι τώρα, κανένας εδώ μέσα δεν έκανε τίποτε μέσα στη ζωή. Εδώ, την Πέμπτη, με τους συντρόφους σας, μιλάτε, φιλοσοφείτε, αλλά αυτό δεν κάνει τίποτε. Όλα όσα λέω είναι μονάχα για να φωτιστούν τα πράγματα της ζωής. Μέσα στη ζωή είναι που πρέπει, που έχει σημασία να πράττουμε.
Δρ Μπ. Θα ήθελα να κάνω μια ερώτηση για τη σχέση εργασίας και κούρασης. Μου φαίνεται ότι υπάρχει μία διαφορά ανάμεσα στις προσπάθειες της εργασίας και τις αυτοματικές προσπάθειες. Η εξωτερική εργασία μας παίρνει ενέργεια. Με την εσωτερική εργασία συμβαίνει το αντίθετο: θα έπρεπε να συσσωρεύει ενέργεια. Θα έπρεπε και να μας ξεκουράζει ακόμα, όταν την κάνουμε σωστά, αλλά με μένα ισχύει το αντίστροφο. Τη στιγμή που κάνουμε την προσπάθεια, θα νόμιζε κανείς ότι κλείνουν οι βάνες απ' όπου περνά η ενέργεια. Όμως ισχύει το αντίθετο. Σε κουράζει πολύ. Χάνεις την ενέργεια σου.
κ. Γκ. Από μια άλλη μεριά, την κρατάς. Όταν είμαστε συνειδητοί, τρώμε τον ηλεκτρισμό που βρίσκεται στο σώμα και τον μετασχηματίζουμε. Αυτό συγκροτεί μέσα μας μία δύναμη... Στην συνηθισμένη ζωή σου τη χάνεις αυτοματικά. Αλλά εδώ δεν είναι το ίδιο, δεν είναι το ίδιο είδος κούρασης. Αυτή η κούραση έχει ένα μέλλον. Είναι κουραστικό, αλλά σου φέρνει ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ξαναγεμίζει τους συσσωρευτές σου. Εάν συνεχίσεις, θα συσσωρευτεί μία ουσία που θα ξαναγεμίσει το συσσωρευτή σου. Όσο πιο πολύ κουράζεστε σήμερα, τόσο περισσότερο ο οργανισμός σου παράγει αυτή την ουσία.
Δρ Μπ. Η κούραση είναι ωφέλιμη ή βλαπτική για την προσπάθεια συγκέντρωσης;
κ. Γκ. Αν είναι η συνηθισμένη κούραση, δεν αξίζει καν να επιχειρήσεις να κάνεις την προσπάθεια* με αυτήν δεν μπορείς να κάνεις ούτε τα συνηθισμένα πράγματα της ζωής. Θα χάσεις έτσι και τις τελευταίες σου δυνάμεις. Η «εργασία» εξαρτάται από έναν άλλο συσσωρευτή. Γι' αυτήν την άλλη ποιότητα κούρασης, ισχύει ένας νόμος: όσο περισσότερο δίνεις, τόσο περισσότερο παίρνεις.
Δρ Α. Να σας κάνω μία ερώτηση από απλή περιέργεια; Μπορούμε να κοιμόμαστε συνειδητά;
κ. Γκ. Εννοείς όταν κοιμόμαστε κανονικά ή χωρίς να κοιμόμαστε;
Δρ Α. Θέλω να πω, αν διατηρούμε τη συνείδηση μας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
κ. Γκ. Γενικά ναι, είναι δυνατό, αλλά για σένα, τώρα, όχι. Μελλοντικά, ίσως ναι, αλλά όχι τώρα. Είναι μάλιστα δυνατό να σηκωνόμαστε σαν ξυπνητήρι. Είναι δυνατό να επαναλαμβάνουμε κάτι συγκεκριμένο, ώσπου να μπει μέσα μας αυτοματικά, με αυθυποβολή. Μπορούμε ακόμα και να αυθυποβληθούμε, κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αλλά δεν σε συμβουλεύω να το κάνεις. Πριν να κοιμηθείς συνειδητά, πρέπει πρώτα να αποκτήσεις μία άλλη ποιότητα ύπνου. Υπάρχουν διαβαθμίσεις. Υπάρχουν τέσσερα είδη ύπνου. Μπορείς να κοιμηθείς κατά το ένα έκτο, το ένα τέταρτο, το μισό ή ολότελα. Εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από το πώς ήσουν την προηγούμενη ημέρα.
Αν ονειρεύεσαι όταν κοιμάσαι, μισοκοιμάσαι- τότε πρέπει να κοιμηθείς, ας πούμε, επτάμιση ώρες. Αν δεν ονειρεύεσαι, τεσσεράμιση ώρες αρκούν. Υπάρχει μάλιστα μία ποιότητα ύπνου, όπου αρκεί μία ώρα. Σημαντική είναι η ποιότητα, όχι η ποσότητα. Κοιμάσαι επτάμιση ώρες• αυτό σημαίνει ότι σου παίρνει περίπου δυο ώρες για να χαλαρώσεις - όχι συνειδητά, αλλά αυτόματα, κι αυτό παίρνει χρόνο. Όλα γίνονται, ας πούμε, μαθηματικά, αλλά αυτοματικά, γι' αυτό χρειάζεσαι χρόνο. Μπορείς σήμερα να αρχίσεις να χαλαρώνεις συνειδητά μέχρι να κοιμηθείς. Από την μια, η χαλάρωση θα σε φέρει στην κατάλληλη κατάσταση για να κοιμηθείς• από την άλλη, θα αρχίσεις να εγκαθιδρύεις μία πειθαρχία που κάνει δυνατή μία σχέση, μία επαφή ανάμεσα στην συνείδηση και το σώμα σου.
Δρ Α. Δεν χρειάζομαι μεθόδους για να κοιμηθώ, αλλά μάλλον για να ξυπνήσω!
κ. Γκ. Μίλησα για το τι θα πρέπει να κάνεις για να κοιμηθείς καλά και για να έχεις μια σωστή δραστηριότητα. Το πρωί, όταν ξυπνάς, κάνε ακριβώς το ίδιο, εγκαθίδρυσε αμέσως την επαφή, αποκατάστησε μία σχέση ανάμεσα στη συνείδηση σου και το σώμα σου. Κάνε ένα πρόγραμμα, σκέψου, κάνε στον εαυτό σου προτάσεις για το πώς θα περάσεις την ημέρα. Κάνε την ίδια εργασία που κάνεις όταν χαλαρώνεις. Η δραστηριότητα σου θα διπλασιασθεί. Χρειάζεσαι πολύ χρόνο για να ξυπνήσεις;
Δρ Α. Χρειάζομαι αρκετή ώρα μισοΰπνου, αν δεν τιναχτώ να ξυπνήσω.
κ. Γκ. Τότε, θυμήσου τον εαυτό σου και κάνε ένα πρόγραμμα. Όχι φαντασίες, ένα αληθινό πρόγραμμα. Κάντο το πρωί και το βράδυ, για να κοιμηθείς και για να ξυπνήσεις. Γίνε ένας καλός γιατρός για τη συνείδηση σου.
Δρ Α. Όμως, όταν κάνω ένα πρόγραμμα την προηγούμενη, το πρόγραμμα αυτό εξαφανίζεται μόλις ξυπνήσω !
κ. Γκ. Φυσικά ! Πρέπει να δημιουργήσουμε νέες συνήθειες. Μπορείς να το κάνεις μόνο σιγά σιγά. Τίποτε δεν έρχεται με μιας.
Σ. Μπορούμε από τώρα να πάψουμε να ονειρευόμαστε, με κάποια άσκηση;
κ. Γκ. Σκέψου σοβαρά το σκοπό σου. Έχεις ένα σοβαρό σκοπό;
Σ. Θέλω να πω, κατά τη διάρκεια του ύπνου.
κ. Γκ. Άφησε το αυτό κατά μέρος. Τι μπορείς να κάνεις; Δεν είναι αυτό που πρέπει ν' αλλάξεις. Αλλάξτε την ποιότητα του ύπνου σας, αυτό είναι γιατρικό. Κάντε μια καλή εντριβή με κρύο νερό πριν κοιμηθείτε. Αποκτείστε αυτήν τη συνήθεια. Μετά, όταν ξαπλώσετε, προσευχηθείτε για τους δικούς σας που έχουν πεθάνει. Αυτά τα δυο πράγματα είναι μια καλή προετοιμασία για να κοιμηθείτε. Αλλιώς, όσο κοιμάστε θα συνεχίζετε τις ονειροπολήσεις και τις φαντασιώσεις της βραδιάς. Αν κοιμηθείτε καλά, αυτό θα γίνει μία καλή προετοιμασία για την επομένη. Αν κάνετε ό,τι σας είπα μόλις, θα μπορέσετε να κοιμηθείτε χωρίς όνειρα.
Ντ. Κάποτε σας έκανα μία ερώτηση για την αποταύτιση γενικά. Πώς μπορούμε να την αποκτήσουμε;
κ. Γκ. Μόνο γι' αυτό μιλάμε. Είναι αναγκαίο να έχουμε ένα ιδανικό. Δημιούργησε μέσα σου ένα ιδανικό. Αυτό θα σε απελευθερώσει από τις αυτόματες προσκολλήσεις σου. Σκέψου το ιδανικό σου συνειδητά και αυτοματικά, επίσης. Θα μεγαλώσει και θα εγκαθιδρύσει μέσα σου ένα νέο κέντρο βάρους.
Ντ. Δεν είναι ευκολότερο να αποταυτιστούμε από τα υλικά πράγματα παρά από τα συναισθήματα;
κ. Γκ. Είναι το ίδιο πράγμα, όλα αυτά έχουν την ίδια αξία. Ταυτίζεσαι με το ένα ή το άλλο κέντρο. Πρέπει να το βλέπεις με αυτό τον τρόπο, χωρίς φιλοσοφίες. Δεν έχεις ούτε ιδανικό ούτε σοβαρό σκοπό. Είσαι μία περίπλοκη μηχανή. Πρέπει να έχεις μία πραγματική επαφή με κάτι. Δεν είσαι σε επαφή με τίποτε κι επομένως είναι τα πράγματα που έχουν επαφή μαζί σου. Είσαι σκλάβα τους• το καταλαβαίνεις αυτό; Δεν είσαι συ που έχεις επαφή με τα πράγματα, είναι τα πράγματα που έρχονται σε επαφή με σένα• αυτά διατάζουν.
Όχι και πολύ ευχαριστημένη, ε; Συχώρα με. Είναι αδύνατο να είμαστε πάντοτε ευγενικοί. Απολύτως αδύνατο. Αν θέλουμε να λέμε την αλήθεια, δεν μπορούμε να νοιαζόμαστε μην ενοχλήσουμε. Αυτό κάνει να μουτρώνουν οι καλλιτέχνες• και όχι μόνον, όλος ο κόσμος κατσουφιάζει. Τα εξήγησα στον Βεελζεβούλ.
Α. Είπατε εδώ κάποτε ότι πρέπει να χωρίζουμε την ήμερα σε δύο μέρη, ένα για την εργασία, ένα για τη ζωή. Λοιπόν, έχω αντιληφθεί ότι η ζωή μου εμποδίζει την εργασία μου και ότι, από την άλλη, η εργασία μου εμποδίζει τη ζωή μου. Ότι δηλαδή μέσα μου σχηματίζεται ένα απόθεμα συνειρμών για την εργασία, που όχι μόνο δεν μου χρησιμεύει σε τίποτε στη ζωή αλλά με εμποδίζουν. Επιπλέον, αυτοί οι συνειρμοί χαλούν ό,τι αποκτώ. Ό, τι καταλαβαίνω έχει αξία μόνο μια δυο μέρες και μετά με κυριεύουν οι συνειρμοί και δεν μπορώ πια να κάνω τίποτε. Πώς να το αλλάξω αυτό;
κ. Γκ. Πρώτα από όλα, δεν είπα να χωρίζετε τη μέρα σας σε μισά, δεν είπα να την κάνετε δυο ίσα μέρη.
Α. Είπα δύο μέρη. Δεν ήθελα να πω ίσα.
κ. Γκ. Εντάξει τότε. Εννοούσα ότι πρέπει να συνηθίσετε να προετοιμάζεστε για την εργασία. Ένα συγκεκριμένο διάστημα της ημέρας πρέπει να αφιερώνεται στην εργασία. Δεν κάνετε τίποτε άλλο. Της θυσιάζετε τα πάντα. Στην αρχή, όσο δεν είστε ακόμη ικανοί να εργαστείτε, δεν επιχειρείτε τίποτε συγκεκριμένο, δεν εργάζεστε. Όμως σκέφτεστε την εργασία. Ή ακόμη, διαβάζετε πράγματα που έχουν σχέση με την εργασία. Διαβάζετε, μιλάτε, τη σκέφτεστε. Για παράδειγμα, αποφασίζετε το διάστημα ανάμεσα στις έντεκα και το μεσημέρι. Αφήνετε να κυλούν όλοι οι συνειρμοί που αφορούν την εργασία. Δεν είναι ακόμη εργασία, αλλά ετοιμάζετε το έδαφος. Αποδέχεστε την ιδέα ότι ένα χρονικό διάστημα πρέπει να αφιερώνεται στην εργασία. Κι αν σας δοθεί μια εργασία, ή αν σε συνέχεια οι ίδιοι την αναθέσετε στον εαυτό σας, θα την εκπληρώσετε στο διάστημα που έχετε ήδη προετοιμάσει γι' αυτήν. Η θέση υπάρχει. Κάνοντας, καταλαβαίνει ο άνθρωπος. Και θα μετρήσετε τα αποτελέσματα που θα σας αποφέρει. Λέτε πως εργάζεστε/Έτσι νομίζετε. Αλλά εδώ μέσα κανείς δεν εργάζεται ακόμη• είναι ακόμη ένα παιδικό παιχνίδι. Είναι λίγο καλύτερο από απλό «γαργάλημα». Μια νέα ποιότητα γαργαλήματος. Στην πραγματική εργασία ο ιδρώτας κυλά από το μέτωπο - κυλάει ακόμα κι από τις φτέρνες.
Μπ. Όταν συναντώ ανθρώπους που ενδιαφέρονται κάπως γι' αυτά τα ζητήματα ή που προβληματίζονται σχετικά με αυτά, τους αποκαλύπτω αμέσως τη λίγη μου εμπειρία, όλα όσα έμαθα εδώ. Μετά μετανιώνω και νιώθω μειωμένος.
κ. Γκ. Έχεις μήπως παρατηρήσει πως, αν μιλήσεις σε κάποιον άλλο για ό,τι σε ενδιαφέρει βαθιά, αδειάζεις; Γι' αυτό πρέπει να κάνεις οικονομία. Πρέπει να μάθεις την αυτοσυγκράτηση. Κράτησε για τον εαυτό σου τις καινούργιες ιδέες, που δεν αφομοίωσες ακόμη. Θα μπορέσεις μια μέρα να χρησιμοποιήσεις τις ιδέες στη ζωή σαν εργαλείο, χωρίς να ταυτίζεσαι. Σήμερα δίνεις πάρα πολλά από τον εαυτό σου μιλώντας. Μαζί με τα λόγια βγαίνουν τα πάντα από μέσα σου. Δεν τα προσφέρεις αβίαστα. Δεν δίνεις μόνο τα λόγια, χάνεσαι κι εσύ ο ίδιος μαζί με αυτά. Ταυτίζεσαι.
Μπ. Πιστεύω ότι με σπρώχνει ένα αίσθημα υπεροχής. Γι' αυτό το κάνω.
κ. Γκ. Έχεις μια αδυναμία που πρέπει να εξαλείψει όποιος δουλεύει μαζί μου: "πιστεύεις". Δεν πρέπει ποτέ να πιστεύουμε. Πρέπει να «κρίνουμε» τα πάντα. Δεν πρέπει να κρατάς παρά μόνο ό,τι μπορείς να αποδείξεις μαθηματικά, όπως ότι δύο και δύο κάνουν τέσσερα. Δεν πρέπει να πιστεύεις τίποτε, γιατί το να πιστεύεις δεν μετρά, δεν ωφελεί. Πιστεύεις, ταυτίζεσαι και θέλεις να μεταδώσεις ό,τι πιστεύεις μαζί με την ακτινοβολία σου. Ταυτίζεσαι, δίνεις όλη σου την ενέργεια. Εάν δεν πιστεύεις, εάν παραμείνεις εντελώς αμερόληπτος, θέλοντας να μεταδώσεις κάτι σε κάποιον, θα το κάνεις σαν μια υπηρεσία, σαν υπηρέτης.
{απευθυνόμενος στον Αρα Α.): Το καταλαβαίνεις αυτό; Το έχεις εφαρμόσει;
Δρ Α. Έχω παρατηρήσει ότι χάνουμε ό, τι έχουμε, όταν το σκορπίζουμε στους άλλους.
Μπ. Έχω την εντύπωση ότι δεν μπορώ να συγκρατηθώ από το να χρησιμοποιώ τις δυνάμεις που απέκτησα με την εργασία για να φανώ ανώτερος στους ανθρώπους που συναντώ.
κ. Γκ. Είσαι μικρός. Μια μόνο πλευρά έχει μεγαλώσει μέσα σου και πρέπει να μεγαλώσουν άλλες έξι. Μετά θα μπορείς να φανταστείς πως δεν είσαι σαν τους άλλους. Δεν πρέπει να ξεχνάς ότι το πρώτο πράγμα που έχεις να μάθεις είναι η μηδαμινότητά σου. Έχεις πολλή φαντασία. Εάν γνώριζες τη μηδαμινότητά σου, θα σου έφευγε η ιδέα να δειχτείς ανώτερος στους άλλους.
Μπ. Όταν είμαι μόνος μου ή με "σωστούς" ανθρώπους, βλέπω τη μηδαμινότητά μου. Με μέτριους ανθρώπους, την ξεχνώ.
κ. Γκ. Ανάλαβε αυτό το καθήκον: να σκέφτεσαι τη μηδαμινότητά σου όταν βρίσκεσαι μαζί με τους άλλους. Θεώρησε ότι τώρα έχεις ένα καθήκον. Εργάσου σε αυτό. Αναγνώρισε την αδυναμία σου και εργάσου.
Κα Ντ. Ποια είναι η αξία της προσευχής; Όταν νιώθω αδύναμη και ανήμπορη, όταν δεν μπορώ να εκπληρώσω αυτό που έχω να κάνω, δεν μπορώ να εμποδίσω τον εαυτό μου να προσεύχεται. Είναι μια προσευχή αυτόματη και ανάξια" όμως συχνά καταφεύγω σε αυτή, γιατί βρίσκω βοήθεια.
κ. Γκ. Είναι ένας τρόπος να εφησυχάζεις. Τι θέλεις να ρωτήσεις;
Κα Ντ. Έχω, ωστόσο, την εντύπωση ότι είναι κάτι αναξιοπρεπές, γιατί δεν είναι καν μια προσευχή, είναι μία κραυγή μια κλήση σε βοήθεια. Μπορώ να επιτρέπω στον εαυτό μου να συνεχίσει;
κ. Γκ. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε την προσευχή για κάτι τέτοιο. Όλος ο κόσμος αυτό κάνει. Προσεύχονται και συγχωρούνται. Όλα πάνε καλά, είναι κιόλας "υποψήφιοι για τον Παράδεισο".
Κα Ντ. Ούτε που φθάνω στην άκρη. Δεν ερευνώ ποια ιδέα έχω για το Θεό. Δεν γνωρίζω σε ποιον απευθύνεται αυτή η επίκληση.
κ. Γκ. Ίσως προσεύχεσαι αυτοματικά, εφησυχάζεις αυτοματικά. Αλλά και τα δύο δεν έχουν καμιά αξία για το μέλλον. Είναι μάλιστα εγκληματικά για το μέλλον σου.
Η προσευχή σου δεν πρέπει να είναι μια συνηθισμένη προσευχή. Πρέπει να προσεύχεσαι, να προσεύχεσαι αληθινά, όπως προσεύχεται ένας χριστιανός. Πρέπει να προσεύχεσαι με όλη την παρουσία σου και με τα τρία κέντρα σου συγκεντρωμένα στο ίδιο πράγμα. Πρέπει να προσεύχεσαι με το κεφάλι σου, με το συναίσθημα σου, με τις αισθήσεις σου. Πάρτο για καθήκον. Μην προσεύχεσαι για εφησυχασμό. Η άλλη προσευχή δεν θα σε εφησυχάσει, αντίθετα θα σε κουράσει. Αλλά μετά θα φθάσεις σε αυτό που σου είναι αναγκαίο.
Ο χριστιανός προσεύχεται με όλη του την παρουσία. Γενικά, ο άνθρωπος προσεύχεται μόνο με τη σκέψη του. Ίσως να υπάρχει ένας νόμος πολύ ισχυρότερος. Ο άνθρωπος δεν έμαθε πώς να προσεύχεται, και δεν σκέπτεται ποτέ ότι η κατάσταση του συναισθήματος και της παρουσίας πρέπει να συντονίζονται με την κίνηση της προσευχής. Αν μέχρι τώρα είχες τη συνήθεια να προσεύχεσαι αυτοματικά, σε συμβουλεύω να προσεύχεσαι όπως θέλεις, αλλά οπωσδήποτε όχι όπως το έκανες πριν.
Ντ. Κύριε Γκουρτζίεφ, αυτή την εβδομάδα έκανα μια διαπίστωση. Βρέθηκα μπρος σε κάποια παιδιά που μου προκάλεσαν οίκτο, γιατί ήταν υποσιτισμένα και φτωχά. Δεν ήξερα πώς να φερθώ απέναντι τους. Δεν ήξερα τι να σκεφτώ. Πότε ένιωθα λύπη, αλλά έβλεπα ότι δεν μπορούσα να κάνω τίποτε πότε πάλι ...
κ. Γκ. Με συγχωρείς, αλλά μπορούσες να κάνεις κάτι. Μπορούσες να τους δώσεις τροφή. Όχι υλικά. Μπορούσες να κάνεις να έχουν τροφή. Αν τα αγαπούσες αντικειμενικά, αν αντικειμενικά επιθυμούσες να έχουν να φάνε, θα έφτανε. Θα φεύγανε και, αυτόματα, θα έβρισκαν κάποιον που θα τους έδινε να φάνε.
Ντ. Σωστά, αναλογίστηκα την αδυναμία μου, και ο οίκτος μου έφτασε να μεταμορφωθεί σε μίσος.
κ. Γκ. Πρέπει να προσπαθήσεις αλλιώτικα. Ίσως το σκεφτόσουν επιπόλαια. Σκέψου σαν άνθρωπος, σκέψου ότι βοηθάς τον πλησίον σου με όλη σου την καρδιά, με μια αληθινή λύπηση. Θέλεις να τρέφεται καλά; Λοιπόν, να αυθυποβληθείς, συμμαζέψου εσωτερικά και προσευχήσου:
"ΕΙΜΑΙ, ΘΕΛΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ, ΓΙ ΑΥΤΟΝ".
Και, πίστεψε με, βγαίνοντας από το σχολείο, πριν κάνει δέκα βήματα θα συναντήσει κάποιον που θα του δώσει να φάει... Είναι νόμος. Ή ίσως, μια εβδομάδα μετά θα κερδίσει το λαχείο* τόση δύναμη έχει να νιώθεις συμπόνια, να θέλεις, να αγαπάς με όλη σου την παρουσία. Μετά θα μιλάς αλλιώς, θα μπορείς να βοηθήσεις τον άνθρωπο, όχι με χρηματικές δωρεές ή με τροφή - φτηνά πράγματα, εδώ που τα λέμε - αλλά θα μπορέσεις να τον βοηθήσεις με μια αληθινή επιθυμία γι' αυτόν, μια αληθινή σχέση. Με όλη τη δύναμη του δικού σου «ΕΙΜΑΙ». Όχι με το κεφάλι , όχι αυτοματικά, αλλά με όλη σου την παρουσία θα μπορέσεις να βοηθήσεις.
Λυτός που συνήθως κρατά σημειώσεις κάνει μια μεγάλη ερώτηση. Αυτό το διάστημα ένας άλλος κράτα σημειώσεις στη θέση του, μετά του δίνει πίσω το χαρτί και το μολύβι.
κ. Γκ. Με την ευκαιρία, θα ήθελα να ξέρω: όταν ο σύντροφος σου σε βοηθά στην αποστολή σου, τον πληρώνεις με κάποιο τρόπο; Τζ. Όχι.
κ. Γκ. Να ένα ζήτημα για να εξετάσουμε. Πρέπει πάντα να πληρώνουμε. Χρήματα ή ό,τι άλλο. Πρέπει να πληρώσεις για τη βοήθεια του.
Λ. {παρεμβαίνει). Εγώ του χρωστώ. Κάποιες στιγμές μου στάθηκε σαν πραγματικός φίλος.
κ. Γκ. (απευθυνόμενος στον Τζ) Τότε θα πρέπει να πληρώσετε και οι δύο! Με τον ακόλουθο τρόπο: αν δεις τον Λ. δέκα λεπτά, για δέκα λεπτά θα κάνεις την άσκηση με τα χέρια στα πλάγια. Εάν τον δεις δεκαπέντε λεπτά, δεκαπέντε λεπτά τα χέρια στα πλάγια. Εάν μισή ώρα, μια ώρα... τότε μισή ώρα, μια ώρα ασκήσεις! Με τον τρόπο αυτό θα πληρώσεις, όπως πλήρωσε κι εκείνος. Εάν είστε και οι δύο ικανοποιημένοι, τότε δίνεις τη σωστή αξία στη βοήθεια του, και εκείνος θα μπορέσει να νιώσει την πραγματική της αξία.
Σ. Όταν προσπαθώ να παρατηρήσω τη σκέψη μου, διαπιστώνω κάποια άλλη σκέψη που ξεπετάγεται από την πρώτη. Τότε παγιδεύομαι ανάμεσα στις δύο και δεν ξέρω μέχρι ποιο βαθμό αυτό είναι υποκειμενικό.
κ. Γκ. {μιλάει στα ρωσικά με την κα ντε Σ.). Συγχωρέστε με. Και τώρα η ερώτηση σου. Τι είναι αυτό που δεν γνωρίζεις;
Σ. Δεν ξέρω, αλλά από τη στιγμή που αρχίζω να συλλογίζομαι, γίνομαι σχολαστικός. Θα ήθελα να κατανοήσω πιο συγκεκριμένα αυτό που ανακάλυψα.
κ. Γκ. Απλό πράγμα. Συνήθως σκέπτεσαι με το κεφάλι σου, με το μυαλό σου. Όταν σκέπτεσαι με το μυαλό σου, παραμένει χωρισμένο από σένα, δεν είσαι παρά ένας άνθρωπος-σκέψη.
Καμιά φορά συμμετέχει το συναίσθημα και είναι ήδη κάτι άλλο. Αυτό κάνει δύο πρόσωπα μαζί, δεν είναι μόνο ένα πρόσωπο που σκέπτεται, αλλά υπάρχουν δύο πρόσωπα. Αν το έχεις ζήσει, προσπάθησε να το ξαναβρείς, προσπάθησε να σκεφτείς με τη βοήθεια, τη συμμετοχή του συναισθήματος σου. Όταν συμμετέχει το συναίσθημα σου, δημιουργείται μια νέα κατάσταση για σένα. Αυτή η καινοτομία είναι επιθυμητή. Κάνε συχνά την επόμενη άσκηση. Όταν σκέφτεσαι, να συναισθάνεσαι αυτό που σκέφτεσαι. Όταν συνηθίσεις να συνδέεις αυτά τα δύο, θα μπορέσουμε να αναμίξουμε και την αίσθηση. Τότε θα μπορείς να σκέφτεσαι με τα τρία σου κέντρα. Είναι η σκέψη ενός αληθινού ανθρώπου.
Μόνο με το κεφάλι, δεν έχει καμία αξία. Με το συναίσθημα επιπλέον είναι ήδη κάτι, αλλά αν σταματήσουμε εκεί, κινδυνεύουμε να γίνουμε σαν υστερική γυναίκα. Πρέπει να σταθεροποιήσουμε το συναίσθημα και μετά να έλθει για να συμμετάσχει και η τρίτη πηγή. Μετά από αυτό, θα μπορείς να πεις: "Σκέφτομαι σαν άνθρωπος, και όχι σαν γάτα ή σαν σκύλος. Σκέφτομαι σαν άνθρωπος". Τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για τη σκέψη.
Προσπάθησε να θυμάσαι αυτό που συναισθάνθηκες, προσπάθησε να φθάσεις στην άλλη σκέψη, σε αυτή τη νέα ποιότητα. Όχι μόνο με το κεφάλι, αλλά προσπαθώντας να νιώσεις με το συναίσθημα αυτό που σκέφτεσαι. Πάρε το για άσκηση• δεν είναι όλη η εργασία, αλλά θα σου δώσει τη δυνατότητα να πας πιο πέρα.
Χαίρομαι που το αντιλήφτηκες. Ήδη κέρδισες πολλά. {Και γυρίζοντας στους υπόλοιπους): Είναι κιόλας μισός άνθρωπος.
Ρ. Στη διάρκεια μιας άσκησης που μου έδωσε η κα ντε Σ. συνειδητοποίησα ότι ποτέ δεν ήμουν παρών, ότι ήμουν πάντα στο μέλλον ή στο παρελθόν, αλλά ποτέ παρών, ότι δεν είχα ποτέ παρουσία. Αυτό μου έδωσε μια νέα γεύση και μια νέα επιθυμία να είμαι παρών. Η λέξη «παρών» πήρε μια νέα σημασία για μένα μόνο που δεν μπορώ να κατορθώσω από μόνος μου να ξαναβρώ την επιθυμία και τη γεύση της παρουσίας. Θα ήθελα μία άσκηση να με βοηθήσει να έχω εκείνη τη γεύση, την επιθυμία να θυμάμαι τον εαυτό μου.
κ. Γκ. Την έχεις τη γεύση;
Ρ. Ναι ! Νιώθω ότι το να είμαι παρών έχει ένα καινούργιο νόημα για μένα. Μέχρι τώρα δεν το έβλεπα έτσι.
κ. Γκ. Αυτό, μεταξύ άλλων, μου θυμίζει μια φράση ενός Πέρση φιλόσοφου για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Είναι χαραγμένη σε ένα μνημείο, κοντά σε μία πόλη της Περσίας:
"ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΝΑ ΕΤΟΙΜΑΣΕΙ ΤΟ
ΜΕΛΛΟΝ."
Είναι ένα μνημείο τόσο δα ... απλά πράγματα, ε! Και ταυτόχρονα τόσο σπουδαία! Τώρα για σένα, ακριβώς με αυτό έχει να κάνει. Μόνο με το παρόν μπορείς να επανορθώσεις το παρελθόν και να προετοιμάσεις το μέλλον. Το μέλλον και το παρελθόν δεν υπάρχουν χωρίς το παρόν. Το παρόν υπάρχει για να επανορθώνουμε όλα μας τα σφάλματα και να προετοιμάζουμε το μέλλον, δηλαδή μια άλλη ζωή, μια ζωή επιθυμητή. Είναι πολύ σημαντικό για σένα να νιώσεις το παρόν. Πρέπει να λάβεις όλα τα αναγκαία μέτρα για να αποκτήσεις ένα παρόν. Ταιριάζει για όλους, αλλά ιδιαίτερα για σένα. Πρέπει να έχουμε ένα παρόν. Το παρελθόν είναι παρελθόν το χθες τέλειωσε, δεν ξανάρχεται. Το αύριο μπορεί να έλθει, αλλά ένα διαφορετικό αύριο εξαρτάται από το σημερινό παρόν. Πρέπει να ασκηθείς. Πρέπει να τα κάνεις όλα σήμερα, να ξεχάσεις το χθες και να ξεχάσεις το αύριο. Με το σήμερα επανορθώνεις το χθες και δίνεις στον εαυτό σου τη δυνατότητα να κάνει το αύριο αυτό που πρέπει.
Θα σου δώσω μια μικρή άσκηση, πολύ μικρή. Διάλεξε κάποιον, για παράδειγμα ένα κοντινό σου πρόσωπο, ένα συνεργάτη ή ένα φίλο" θα τον επικαλείσαι για την άσκηση χωρίς ο ίδιος να το ξέρει. Είναι μόνο για τον εσωτερικό σου κόσμο.
Τον σκέφτεσαι* είναι ένα καθήκον, δεν το ξεχνάς ποτέ. Σκέφτεσαι τη σχέση που είχατε στο παρελθόν και πώς του φέρθηκες. Αυτό για το παρελθόν. Όσο για το παρόν, αυτός έχει την ίδια σχέση μαζί σου όπως και στο παρελθόν. Όμως εσύ, σήμερα, θέλεις να αλλάξεις αυτή τη σχέση και να μην κάνεις μαζί του ό,τι έκανες χθες. Για παράδειγμα, ανταποκρινόσουν στις εκδηλώσεις του
με έναν καθαρά εξωτερικό, αυτοματικό τρόπο. Σήμερα, στο παρόν, συνειδητά, διατηρείς απέναντι του μια εσωτερική σχέση. Εκείνος θα συνεχίσει να έχει την ίδια σχέση μαζί σου, αλλά εσύ αλλάζεις συνειδητά τη δική σου, εσωτερικά. Σήμερα, θυμάσαι πώς ήσασταν χθες και με ολόκληρη την παρουσία σου προσπαθείς να έχεις μαζί του μία καινούργια σχέση• συλλογίζεσαι ότι είναι εκείνος που ίσως σου δώσει τη δυνατότητα να επανορθώσεις το κακό παρελθόν σου, που θα σε βοηθήσει αυτόματα να επανορθώσεις ό,τι υπήρξε κακό.
Αργότερα, θα επαληθεύσεις εσωτερικά τα αποτελέσματα και θα διαπιστώσεις ότι κι εκείνος επίσης θα έχει αλλάξει απέναντι σου. Θα έχει αλλάξει τον ίδιο καιρό χωρίς να εργαστεί, χωρίς να κάνει τίποτε το ιδιαίτερο. Κι όταν θα θυμάται την προηγούμενη σχέση του μαζί σου, θα σε παραδέχεται. Θα διαπιστώσεις ότι με το παρόν άλλαξες ό,τι υπήρχε στο παρελθόν, και στο μέλλον θα θέλει ακόμα και να σε εξυπηρετήσει επειδή τον κατάλαβες. Κάνε αυτήν την άσκηση διαλέγοντας κάποιον με τον οποίο έχεις πραγματικές σχέσεις, όχι όμως κάποιον από την οικογένεια σου.
Λοιπόν, ελπίζω ότι την επόμενη φορά θα έχεις καινούργιες διαπιστώσεις για να μπορέσω να απαντήσω ακόμη ευρύτερα. Εάν το έκανα σήμερα, θα παγίωνε μέσα σου την ιδιότητα που έχουν οι άνθρωποι να σκέφτονται τα μεγάλα πράγματα και να μην κάνουν τα μικρά.
Αρχεία του Ινστιτούτου Γκουρτζίεφ Δημοσιεύεται με την εξουσιοδότηση των εκδόσεων Triangle.
