ΕΡΩΤΩΝ: Πολύ συχνά πέφτω έξω στη γνώμη μου για τους άλλους. Αυτό είναι κακό για μένα. Πιστεύω σε ιδιότητες των ανθρώπων τις οποίες δεν κατέχουν , αυτό το βλέπω μόνο αργότερα όταν τους γνωρίζω καλύτερα. Δεν ξέρω πώς να ανιχνεύσω τηn υποκρισία και την βλέπω πάντα πάρα πολύ αργά. Θα επιθυμούσα να έχω ένα μέσο να κρίνω τους ανθρώπους και να ξεχωρίζω ποιος μπορεί να μην είναι χρήσιμος σε μένα και ποιος άχρηστος.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Δεν μπορείς, πρέπει πρώτα να προετοιμαστείς για να δεις την πραγματικότητα. Περιμένοντας, παίξε ένα εξωτερικό ρόλο. Εσωτερικά αναγνώρισε την μηδαμινότητα σου. Δεν ξέρεις τίποτα. Εάν έχεις τη συνήθεια να κάνεις τα πράγματα με έναν ορισμένο τρόπο, κάνε τα κατά αυτόν τον τρόπο. Πες «καλημέρα» όπως λες πάντα καλημέρα.
Αλλά συγχρόνως κάνε εργασία για να συμβαδίζεις με την εργασία που κάνουμε εδώ και μετά θα είσαι σε θέση να αναγνωρίζεις τους ανθρώπους. Αυτή τη στιγμή, ο καθένας είναι σαν εσένα: ένα τίποτα, ένα μηδενικό. Είτε είναι εργάτης, ή γερουσιαστής, είναι merde (σκατά) όπως εσύ.
Άρχισε να εργάζεσαι στο να μην είσαι μηδαμινός, έτσι ώστε σε μια ημέρα, σ’ έναν μήνα, ή σ’ ένα χρόνο δεν θα είσαι μηδαμινός. Καν’ τα όλα ακριβώς όπως είσαι εξοικειωμένος να τα κάνεις. Αλλά πρέπει να παίξεις έναν ρόλο, χωρίς να συμμετέχεις, χωρίς να ταυτίζεσαι εσωτερικά και να θυμάσαι ότι η αξία σου είναι- ένα τίποτα. Εργασία, εργασία, και πάλι εργασία, προκειμένου να αλλάξεις εκείνη την ανυπαρξία σε κάτι καθορισμένο.
Η εκπαίδευση φτιάχνει μια μάσκα. Όταν βλέπεις τους ανθρώπους, πιστεύεις σε αυτήν την μάσκα. Μετά από λίγο η μάσκα πέφτει και βλέπεις ότι είναι το ίδιο merde (σκατά) όπως εσύ. Όποιον και να δεις, αντιπροσωπεύει μια μάσκα. Εάν τον δεις περισσότερο, με αμεροληψία και προσοχή, βλέπεις ότι δεν είναι πάντα ικανός να κρατήσει τη μάσκα του την ίδια στιγμή τα merde (σκατά) θα ξεπροβάλλουν, είναι τα ίδια που είναι και σε σένα. Είναι ένα τίποτα, όπως εσύ είσαι ένα τίποτα, ακόμα κι αν είναι συνταγματάρχης, γερουσιαστής ή εκατομμυριούχος. Είναι μόνο οι συνδυασμοί της ζωής που υπάρχουν. Ο παππούς του ήταν όπως αυτός, ο πατέρας του ήταν όπως αυτός, και επωφελείται από αυτό. Αλλά ο ίδιος αντιπροσωπεύει μόνο την ανυπαρξία. Είναι ένα τίποτα, μόνο αυτός που έχει καταλάβει τη ανυπαρξία του και έχει εργαστεί μέσα του για να την αλλάξει. Εκείνο το άτομο είναι μια άλλη ποιότητα του merde (σκατά): με «τριαντάφυλλα.» Είναι ακόμα merde (σκατά) αλλά δεν έχει την ίδια μυρωδιά. Εργασία, βάλε τα όλα προς αυτή τη κατεύθυνση, και να είσαι σίγουρος ότι όλοι όσοι δεν εργάζονται είναι τίποτα σαν εσένα. Είσαι ένα τίποτα, αλλά και αυτός είναι επίσης ένα τίποτα. Είτε είναι στρατηγός, συνταγματάρχης, αυτά είναι εξωτερικά πράγματα: δεν κοστίζουν τίποτα. Στη ζωή, όλα είναι τυχαία-επαγγέλματα, θέση, όλες οι υποχρεώσεις: είτε κάποιος είναι δήμαρχος ή αστυνομικός. Είναι η ζωή που δημιουργεί αυτές τις ανωμαλίες. Εσωτερικά, όλα είναι πάντα το ίδιο πράγμα. Τα εξωτερικά πράγματα δεν αλλάζουν τα εσωτερικά πράγματα. Μόνο η συνειδητή εργασία μπορεί να αλλάξει τα εσωτερικά - συνειδητή εργασία και το να υποφέρεις θεληματικά.
ΕΡΩΤΩΝ: Παρατηρώ εδώ και πολύ καιρό και πολύ συχνά, και σχετικά με τα πολύ διαφορετικά θέματα, μια εσωτερική φωνή μου λέει τι πρέπει να κάνω. Το αντιλαμβάνομαι, ακούω τι λέει, αλλά ποτέ να κάνω ότι μου λέει. Ενεργώ διαφορετικά και κατόπιν βλέπω ότι η φωνή είναι πάντα σωστή. Θα επιθυμούσα να ξέρω εάν δεν πρέπει να δώσω καμία προσοχή σε αυτήν ή αντίθετα να την ακολουθώ περισσότερο;
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Μην κάνεις τίποτα για όλα αυτά. Αγόρασε ένα μικρό σημειωματάριο, κάνε ένα αρχείο. Κράτα σημειώσεις, αλλά μην κάνεις τίποτα. Εκείνη η φωνή είναι το ένστικτό σου, μερικές φορές το ένστικτο μπορεί να εμφανιστεί μέσω της συνειδητοτητας, αλλά είναι σπάνιο. Ίσως να αποδειχτεί ότι έχεις αληθινό ένστικτο. Δες εάν τα αρχεία σου θα δείξουν αυτό. Τώρα ίσως βρούμε μια άσκηση. Αλλά μην κάνεις τίποτα πριν.
ΕΡΩΤΩΝ: Αλλά για να το γράψω, θα πρέπει να το κάνω πραγματικά.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Κράτα σημειώσεις, θα εξηγήσω αργότερα. Ίσως είναι υποθέσεις, φαντασία, ηλιθιότητα. Σύμφωνα με το αποτέλεσμα, θα πω τι είναι με μαθηματική ακρίβεια. Μερικές φορές το ένστικτο είναι ένα πολύ ανεξάρτητο πράγμα. Αλλά για εσένα, δεν ξέρω. Θα μπορέσω να μιλήσω αργότερα. Πριν από αυτό, συνέχισε όπως κάνεις, προτού να παρατηρήσεις κάτι.
ΕΡΩΤΩΝ: Θα ήταν καλύτερα τελευταία εάν είχα κάνει ότι μου είχε πει.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Θα δούμε. Το νομίζεις αυτό, αλλά ίσως είναι το αντίθετο. Ίσως είναι ψυχοπάθεια. Δεν επιθυμώ να πιστέψω τίποτα εκτός από τα γεγονότα που δίνονται από τα αρχεία. Μιλάς υποκειμενικά. Τα αντικειμενικά δεν τα ξέρω.
ΕΡΩΤΩΝ: Προσπαθώ να διατηρήσω την αίσθηση της μηδαμινότητας και του να υποφέρω θεληματικά όσο το δυνατόν συχνότερα. Αλλά παρατηρώ ότι με παραλύει, όσον αφορά την δράση. Δείχνει τη ματαιότητα όλης της δράσης και της απασχόλησης. Εάν, πριν, έπρεπε να καταβάλω προσπάθεια να κάνω ένα δεδομένο πράγμα, σήμερα πρέπει επίσης να φέρω και το σιδερένιο περιλαίμιο αυτής της μηδαμινότητας. Η προσπάθεια διπλασιάζεται. Τι πρέπει να κάνω έτσι ώστε αυτό το συναίσθημα της ακύρωσης να μη με παραλύει, να μη παρεμποδίζει την εξωτερική ζωή;
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Να κάνεις ότι σου έχω ήδη πει. Κάποιος πρέπει να δουλεύει μόνο το τρίτο μέρος της ξυπνητής του κατάστασης. Βρες έναν ειδικό χρόνο για την εργασία. Μην αναμιγνύεις τα πράγματα καθόρισε έναν χρονικό διάστημα: αύριο μεταξύ δέκα και έντεκα η ώρα, στη συνηθισμένη ζωή. Τις άλλες ιδέες, εργασίες, στείλε τες στο διάβολο.
ΕΡΩΤΩΝ: Κανείς δεν είναι πλέον ελεύθερος να οδηγήσει μακριά την αίσθηση της ανυπαρξίας του.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Βάλε κατά μέρος τη νέα σου κατάσταση. Και να κάνεις όπως έκανες πριν, όταν δεν είχες αρχίσει να εργάζεσαι. Κάποιος δεν πρέπει ποτέ να αναμιγνύει θέματα. Μην χρησιμοποιείς ακόμα τα αποτελέσματα της εσωτερικής εργασίας για την εξωτερική εργασία. Όχι ακόμα. Είσαι στο σχολείο, σαν ένα παιδί. Δεν είναι για τη ζωή, ούτε για την απόκτηση των χρημάτων αυτό. Θα γνωρίσεις ένα μεγάλο μυστικό που δεν πρέπει να το χρησιμοποιήσεις. Αυτό είναι ένα πράγμα, η ζωή είναι ένα άλλο πράγμα. Τετάρτη, Παρασκευή, ή Κυριακή, κάνε ότι επιθυμείς, στείλε στο διάβολο όλες τις άλλες σκέψεις, όμως εάν τα αναμίξεις, το ένα θα εμποδίσει άλλο.
ΕΡΩΤΩΝ: Η αίσθηση της ανυπαρξίας που έρχεται αυτόκλητη, που έρχεται από μόνο της, είναι πράγματι αυτόματη και επομένως καταστρεπτική.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Για το χρόνο που διαθέτεις για την εργασία, κάνε ένα σχόλιο πιο ζωντανό. Το υπόλοιπο του χρόνου, στο διάβολο. Είναι ψυχοπάθεια.
Gurdjieff [σε ένα άλλο πρόσωπο]: Δεν έχω ακούσει ποτέ τον ήχο της φωνής σου. Ξέρω τη φωνή σου στη ζωή, αλλά όχι εδώ στον κύκλο μας. Μπορείς να μου πεις κάτι;
ΕΡΩΤΩΝ: Δεν έχω εργαστεί αρκετά ακόμα ώστε να κάνω μια ερώτηση.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Πώς το ξέρεις αυτό;
ΕΡΩΤΩΝ: Επειδή δεν τολμώ.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Δηλαδή έχεις μια ερώτηση.
ΕΡΩΤΩΝ: Όχι σήμερα.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Λοιπόν, τότε χθες. [Η κα de Salzmann λέει στον Gurdjieff ποια ερώτηση αυτό το πρόσωπο της έχει υποβάλει.]
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Αυτός που εργάζεται γίνεται ηθοποιός, ένας πραγματικός ηθοποιός στη ζωή. Το να είσαι ηθοποιός σημαίνει να παίζεις έναν ρόλο. Η ζωή είναι ένα θέατρο όπου κάθε άτομο παίζει έναν ρόλο. Καθημερινά τον αλλάζει. Σήμερα ένας ρόλος, αύριο ένας άλλος ρόλος. Είναι μόνο καλός ηθοποιός αυτός που είναι σε θέση να θυμάται τον εαυτό του και να παίζει συνειδητά το ρόλο του, όποιος να είναι αυτός ο ρόλος.
ΕΡΩΤΩΝ: Αλλά πώς ένας ξέρει το ρόλο που πρέπει να παίξει;
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Μιλάς με αυτή τη γυναίκα - ξέρεις ποιά είναι, πώς κάποιος πρέπει να είναι με αυτήν, τι της αρέσει. Ωραία λοιπόν, τότε κάντο. Εσωτερικά δεν είναι τίποτα για μένα, είναι merde (σκατά) για μένα. Της αρέσει οι άνθρωποι να της φιλάνε το χέρι. Το κάνω επειδή της αρέσει αυτό. Είμαι ευγενικός μαζί της. Εσωτερικά θέλω να την προσβάλω, αλλά δεν το κάνω. παίζω το ρόλο μου. Κι’ έτσι γίνεται σκλάβα μου. Εσωτερικά δεν αντιδρώ.
ΕΡΩΤΩΝ: Δεν πετυχαίνω στο να είμαι καλός με τους άλλους.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Ίσως δεν είσαι ακόμα ελεύθερος.
ΕΡΩΤΩΝ: Επιθυμώ να ωφεληθώ από όλα με εγωιστικό τρόπο για τον εαυτό μου.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Πρέπει να εργαστείς. Σκότωσε τα σκυλιά μέσα σου. Παίζεις μόνο το ρόλο σου θεωρητικά, αλλά πολύ γρήγορα ξεχνάς και επιστρέφεις στη ανυπαρξία σου. Ο στόχος σου θα είναι να θυμάσαι περισσότερο.
ΕΡΩΤΩΝ: Για τι είναι καλό το να έχεις σκλάβους;
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Για τη ζωή. Εάν δεν έχεις καθόλου σκλάβους, είσαι σκλάβος κάποιου.
ΕΡΩΤΩΝ: Δεν μπορεί ο καθένας να είναι απλά ίσος;
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Ποτέ. Πώς είναι δυνατό; Έχεις τέσσερα μάτια και εγώ δύο. Ήδη υπάρχει μια διαφορά. Ο πατέρας σου αγαπούσε τη μητέρα σου εάν ξάπλωνε στα αριστερά. Ο πατέρας μου αγαπούσε τη μητέρα μου εάν ξάπλωνε στα δεξιά. Το αποτέλεσμα: Είμαι ένα, εσύ είσαι ένας άλλος. Για μένα ένας νόμος, για σένα ένας άλλος. Η ευημερία του ατόμου είναι να είναι όλοι σκλάβοι του. Λες ότι η εργασία σε έχει αλλάξει. Χάρη στην εργασία δεν είσαι πλέον merde (σκατά), χάρη στη συνειδητή εργασία και του να υποφέρεις θεληματικά. Αντικειμενικά το αξίζεις.
ΕΡΩΤΩΝ: Αυτή τη στιγμή τα σκυλιά μας, μας υποχρεώνουν να χρησιμοποιούμε άλλους για τις ανάγκες μας.
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Εκεί έχεις καλό έδαφος για εργασία στην ύπαρξη σου. Σήμερα είσαι συνηθισμένο άτομο, στην εργασία σου προσπάθησε να είσαι ανώτερο άτομο. Κατόπιν ίσως να γίνεις ένα πλήρες άτομο, ένα πραγματικό άτομο. Προς το παρόν όταν αισθάνεσαι τα σκυλιά σου, πάλεψε εναντίον τους, αυτή η σύγκρουση είναι απαραίτητη για σένα, προκειμένου να γίνεις πραγματικό άτομο, είναι καλό έδαφος για την εργασία. Και υπάρχουν ακόμα περισσότερα σκυλιά μέσα σου που είναι αόρατα.
ΕΡΩΤΩΝ: Αλλά δεν θα έπρεπε κάποιος να σταματήσει να χρησιμοποιεί με εγωιστικό τρόπο τη δύναμή του πάνω σε άλλους;
ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ: Σήμερα το κάνεις ασυναίσθητα προσπάθησε να το κάνεις συνειδητά. Τότε θα είναι καλό, και για τους άλλους και για σένα.